همزمان با آغاز هفته قرآن و عترت دانشگاه‌ها
فیلم | پیام حجت‌الاسلام قرائتی به سی‌ونهمین جشنواره قرآن و عترت دانشجویان
مدرس و مفسر قرآن کریم به‌مناسبت برگزاری سی‌ونهمین جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان کشور که آیین اختتامیه آن هم‌اکنون در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان در حال برگزاری است، پیامی صادر کرد که تقدیم مخاطبان ایکنا می‌شود.
به گزارش ایکنا، حجت‌الاسلام والمسلمین محسن قرائتی، مفسر قرآن کریم همزمان با آغاز هفته قرآن و عترت دانشگاه‌ها و به‌مناسبت برگزاری سی‌ونهمین جشنواره ملی قرآن و عترت دانشجویان که آیین اختتامیه آن امروز، 18 آبان‌ماه در دانشگاه آزاد اسلامی واحد اصفهان در حال برگزاری است، پیامی صادر کرد که تقدیم مخاطبان ایکنا می‌شود.«اعوذ بالله من الشیطان الرجیم
بسم الله الرحمن الرحیم
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدلله رب العالمین بعدد ما احاط به علمه
اللهم صل علی محمد و آل محمد
الهی اَنطِقنی بِالهُدی وَ اَلهِمنِی التَّقوی
مطلع شدیم که مراسمی برای نسل نو در دانشگاه‌های کشور هست و کار قرآنی کردند؛ به من زنگ زدند که شما هم بیا و کمکی کن، ولی من دیگر نمی‌توانم مثل قدیم صحبت کنم؛ اما چند دقیقه‌ای صحبت می‌کنم، ولی صحبت‌های خوبی است، چون که از قرآن است.
تنها آیه‌ای که همه مردم باید بخوانند، «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ» است؛ چون ما ۱۷ رکعت نماز می‌خوانیم، ۱۰ رکعت آن با حمد و قل هوالله همراه است و در هر سوره حمد، آیه «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ» آمده است. نماز شب بر پیغمبر(ص) واجب بود و لذا ۱۱ رکعت هم نماز شب می‌خواندند؛ یعنی شخص پیغمبر اکرم(ص) که اشرف مخلوقات است، روزی ۲۱ بار به خدا می‌گفت: «اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ»
قصه چیست؟ انسان بدون خط که نمی‌تواند باشد! غذایی باید بخورد، اما چه غذایی باید باشد؟ لباسی باید بپوشد، اما چه نوع لباسی باید باشد؟ انسان باید راهی را طی کند، اما راه مستقیم کدام است؟ چند راه پیش روی اوست؛ یکی آن راهی که می‌گوید هر چه خوشم می‌آید، کاری به کسی ندارم، هر کاری دوست داشتم، انجام می‌دهم. اما آیا این راه درست است؟ آیا شما تاکنون در عمرت پشیمان نشده‌ای؟ و از کجا معلوم که بعد از این کار، پشیمان نشوی؟
این راه قابل اطمینان نیست؛ چون ما ده‌ها و صدها بار اشتباه کرده‌ایم. راه طاغوت‌ها؛ راه زور است. راه هوس‌های مردم؛ مگر این هوس‌ها درست و حق است؟ چون مردم این‌طور دوست دارند، پس ما هم این‌طور باشیم؟ این مدپرستی است. راه نیاکان؟ چون پدران ما این‌طور بودند، ما هم این‌طور باشیم؟ بت‌پرست‌ها می‌گفتند: نیاکان ما بت می‌پرستیدند، پس ما هم بت می‌پرستیم. قرآن خطاب به آنها می‌گوید: هم خودتان به راه کج می‌روید و هم راه نیاکان‌تان کج بوده است. اگر نیاکان ما راه کج را رفتند، ما هم باید راه کج را برویم؟ پس دیدگاه بسیار مهم است.
«اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ»؛ انسان یا افراط می‌کند یا تفریط، یا تند می‌رود یا کُند می‌رود! در انتخاب همسر، رشته تحصیلی، دوست، شغل، نوع ورزش، باید دید چه راهی برود که درست باشد؟ آن‌قدر تحقیق‌کرده‌ها که از تحقیقاتی که کرده‌اند، پشیمان شده‌اند، تحقیقاتی که فایده نداشته و نخواهد داشت. در نتیجه اگر بناست پایان‌نامه‌ای بنویسیم یا پژوهشی انجام دهیم، باید راجع به مسئله‌ای باشد که بعداً مشکلی را حل کند. از شعارهایی که چند سال است می‌دهم، یکی این است که ما چه راهی را باید انتخاب کنیم؟ هر چه می‌خوانیم و تحقیق می‌کنیم، استاد و شاگرد، دانشجو، دبیرستانی و طلبه؛ هر کاری می‌کنیم، باید یا واجب باشد یا حداقل مستحب، یا مشکل جامعه را حل کند یا حداقل مشکل یک نفر را حل کند؟ حتی سؤال‌های مذهبی همیشه درست نیست. مثلاً می‌پرسند که امام زمان(عج) زن و بچه دارد؟ آیا واجب است بدانیم؟ خیر، مستحب است بدانیم؟ خیر. آیا جامعه در حال حاضر مشکل‌شان همسر امام(عج) است؟ خود ما شخصاً با همسر امام زمان(عج) مشکلی داریم؟ پاسخ منفی است. رؤسای جمهوری قبل و فعلی هم چند بار گفتند که این رشته‌های تحصیلی دانشگاهی فعلی باید رشته‌ای باشد که با آن یک مشکل کشور حل شود. لازم است با عقلا و متدینین برای اینکه راه مستقیم را بتواند، پیدا کرد، مشورت کنیم.
«اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ»؛ برخی اوقات بعضی‌ها در عقیده تند می‌روند، مثلاً افرادی هستند به درخت متوسل می‌شوند، اما همان افراد، توسل به امام(ع) را شرک می‌دانند.
«اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ»؛ در قرآن، چهار بار درباره احترام به والدین گفته شده است؛ «وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً» اما باید متوجه بود که حرف شنوی از پدر و مادر هم حد دارد؛ تا مادامی که پدر و مادر در راه حق هستند، البته همیشه باید به پدر و مادر احسان کرد. امیرالمؤمنین(ع) در نهج‌البلاغه می‌گوید که اگر بیش از اندازه امری را ستایش کردید؛ متملق هستید. مثلاً اگر چیزی خوبی‌هایی دارد ولی شما بسیار بیشتر مورد ستایش قرار دادی و به زبان عوامانه اگر کسی نیم کیلو خوبی داشت و تو آن را تبدیل به چهار کیلو کردی؛ به این واسطه تو چاپلوس هستی! کم گفتن از خوبی‌های دیگران نیز ستوده نیست، که اگر کسی نیم کیلو خوبی داشت و تو تنها 10 گرم از آن را توصیف کردی که در این صورت هم می‌گویند تو حسود هستی! کسی که نتواند خوبی مردم را بگوید هم پیداست حسادت دارد.
اما اینکه چه مقدار باید غذا خورد؟ قرآن می‌فرماید: «کُلوُا و اشرَبُوا» و سپس می‌گوید «وَلا تُسْرِفُوا» یعنی خوردن هم اندازه دارد. در قرآن 115 مرتبه کلمه دنیا آمده است و 115 مرتبه هم کلمه آخرت. این امر بدان معناست که دنیا و آخرت را باید با هم داشت. روایت داریم از ما نیست کسی که دنیا را رها کند و فقط به آخرت بپردازد و از ما نیست کسی که فقط آخرت را بگیرد، دنیا را رها کند.
محبت هم باید به اندازه باشد. پدر و مادرها در خانه باید در اظهار علاقه‌شان نسبت به فرزندان مواظب باشند. روایت است که در محضر معصوم(ع) یک کسی بچه‌اش را بوسید، بچه دیگری هم داشت که این امر را مشاهده کرد و معصوم(ع) به او اظهار داشت که تو دو بچه همسان داری و وقتی یکی را می‌بوسی و نسبت به آن دیگری بی‌تفاوتی، این حسادت به وجود می‌آورد و بسیار خطرناک است.
«اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ»؛ گاهی اوقات بعضی در امر مطالعه مبالغه می‌کنند و مثلاً شب‌های امتحان شب تا صبح درس می‌خوانند؛ از آن طرف همین فرد زمانی هم می‌شود که چندماهی حتی یک کتاب را هم تورق نمی‌کند؛ بعضی‌ها عبادت‌های سنگین می‌کنند اما از آن طرف بعضی‌ها نماز واجبشان را هم نمی‌خوانند.
«اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِيمَ» چه می‌خواهد بگوید؟ در انتخابات، در عمل یا در تصمیم‌هایی که می‌گیریم گاهی انسان باید انتخاب کند و ممکن است پشیمان شود، اما اینکه بگوید برنمی‌گردم چون نه زشت است، باید گفت که زشت نیست. تا اینجا آمده و حالا فهمیده عملش عیبی دارد و باید برگردد. در قرآن چقدر گفته شده که توبه کنید! یک راه را انتخاب می‌کند، بعد از مدتی می‌فهمد که این راه انتخابش درست نبوده در نتیجه باید برگردد. در یک کلام کسی را بی‌جهت بالا نبریم. کسی را بی‌خود تقویت نکنیم. هر پژوهشی را انجام نداده و هر کتابی را نخوانیم، چرا که باید درست انتخاب کنیم. ساعات عمر ما مهم است؛ جوان محصل و دانشجو اگر کم درس بخواند به همه هستی ظلم کرده چون خورشید را به خاطر او به خدمت گرفته شده «وَسَخَّرَ لَكُمُ الشَّمْسَ وَالْقَمَرَ» و شب و روز در تسخیر او هستند «وَسَخَّرَ لَكُمُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ»؛ ابر و باد و مه و خورشید و فلک درکارند که توی محصل و دانشجو درس بخوانی تا بتوانی خدمت کنی؛ خدمتی که ماندگار باشد. نباید یکبار مصرف بود. زمان‌های قدیم در جاده و به ویژه مسیرهای زیارتی برای مسافران زائرسرا و کاروانسرا می‌ساختند که هنوز هم بعد از قرن‌ها برخی از آنها قابل استفاده است، این را مقایسه کنید با کارهایی که بعضاً این روزها شاهد آن هستیم. روابط عمومی‌ها به مناسبت‌های مختلف، پارچه و بنر تبلیغاتی می‌زنند که بعد از چند روز هم پاره شده و از بین می‌رود. کاری کنید که نیاز جامعه را رفع کند. جوانی پیش من آمد و گفت که علاوه بر حفظ قرآن می‌توانم قرآن را از انتها تا ابتدا بخوانم. کار عجیبی بود و حیرت کردم اما بعد به او گفتم که این کار چه فایده‌ای دارد؟! پس باید کار بجا و درست انجام داد.
از اینکه موفق به دیدار شما شده و با شما چند کلامی صحبت کردم، خوشحال شدم ولی از اینکه ضعیف شدم و نمی‌توانستم با شما ارتباط قوی برقرار کنم. معذورم. خدا همگی را حفظ کند و ان‌شاءالله همه ما همیشه در همه چیز در راه مستقیم هدایت شویم.
و سلام علیکم و رحمةالله.»
